Η σιωπή στην επικοινωνία

του Δημήτρη Καραγιάννη

Μια βασική αρχή των σχέσεων είναι ότι δεν μπορεί να μην υφίσταται επικοινωνία μεταξύ δύο ανθρώπων, αφού και η άρνηση επικοινωνίας περιέχει κάποιο μήνυμα που στέλνεται στον άλλο. Στα πλαίσια αυτά ένα σημαντικό θέμα που δημιουργεί παρεξηγήσεις είναι τα διαστήματα σιωπής που δημιουργούνται στην επικοινωνία και που τείνουν να παρεξηγούνται.

Έχουμε στερεότυπα γύρω από τη σιωπή, τα οποία θεωρούμε ότι ισχύουν για όλους. Υπάρχουν όμως πολλά είδη σιωπής, που παραπέμπουν σε εντελώς διαφορετικές καταστάσεις.

–          Η σιωπή που έχει εχθρότητα και απειλεί με διακοπή τη σχέση. Αυτή η οργισμένη σιωπή είναι ζωσμένη με εκρηκτικά, και η παραμικρή κουβέντα θα τη πυροδοτήσει με ανεξέλεγκτα αποτελέσματα. Είναι τότε που η βία υφίσταται απειλητική, που κάποιες πόρτες κλείνουν πολύ ηχηρά, που κάποια αντικείμενα θραύονται. Είναι τότε που οι ήχοι είναι εκκωφαντικοί. Είναι η σιωπή μετά από προσβλητικές υβριστικές εκφράσεις. Είναι η σιωπή που επιβάλλεται, προκειμένου να αποφευχθούν οι εκφράσεις που θα βάλουν τους τίτλους του τέλους.

–          Η παθητικοεπιθετική σιωπή που είναι μέρος ενός σχεδίου επικράτησης. Δηλαδή η αποφυγή να ανοίξεις τα χαρτιά σου, μέχρι να αποκαλυφθεί ο άλλος. Να μιλήσει πρώτος, ώστε ό,τι πει να χρησιμοποιηθεί εναντίον του. Εδώ οι σιωπές συνοδεύονται με αναστεναγμούς και με ανιχνευτικά βλέμματα προς τον άλλο. Είναι η πληγωμένη σιωπή που έχει παράπονο και κατηγόρια. Είναι τότε που αποσύρεσαι πικραμένος και περιμένεις από τον άλλον να κάνει το πρώτο βήμα και να ζητήσει συγνώμη.

–          Η σιωπή που ζητά τον χρόνο για να εκφραστεί. Που θέλει να κατανοήσει. Που γι’ αυτό πρώτα αφουγκράζεται. Που μεταβολίζει αυτά που έχει να εκφράσει. Που αναζητά τις λέξεις που θα είναι ακριβείς. Που γνωρίζει να σέβεται τον άλλο, αλλά και τον εαυτό.

–          Η τρυφερή σιωπή των ηλικιωμένων. Εκείνων που έχουν μοιραστεί χιλιάδες δικές τους στιγμές και που νιώθουν σαν να τα έχουν πει όλα. Εκείνων που μπορούν να συνυπάρχουν, δίχως να φοβούνται την παρεξήγηση. Που η σιωπή τους είναι πλημμυρισμένη από τις αναμνήσεις και τη νοσταλγία.

–          Η σιωπή των ερωτευμένων. Η μαγική σιωπή που περιβάλλει την αγάπη τους, καθώς είναι ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Που για λίγο δεν θέλουν να πουν τίποτα άλλο, από το να νιώσουν τον έρωτά τους. Είναι τότε που τα βλέμματα απολαμβάνουν τη μαγεία του ανείπωτου.

–          Η σιωπή εμπρός στο θαύμα. Στο θαύμα ενός παρθένου τοπίου. Στο θαύμα μιας ανέλπιστης συνάντησης. Στο θαύμα της υπέρβασης μιας εμπλοκής που έμοιαζε ότι δεν θα ξεπεραστεί. Στο θαύμα της συγκίνησης από την εσωτερική ομορφιά του ανθρώπου που αναδείχθηκε ανεπιτήδευτα, δίχως να το αντιληφθεί. Στο θαύμα της ερωτικής συνεύρεσης με τον αγαπημένο που έχει συντελεστεί και έχει προσφέρει μιαν ανείπωτη πληρότητα. Στο θαύμα της ανακάλυψης καινούργιων στοιχείων στον αγαπημένο σου, που σε κάνουν να τον ξαναερωτευτείς.

Ετικέτες: Εαυτός, Ελευθερία, Συναισθήματα